Resmi olmayan ancak yapılan açıklamalara göre 2023 seçimlerinin beklenen tarihi 14 Mayıs. Seçime giden yolda siyasetteki istikrarı etkileyecek süreçlerden biri de HDP kapatma davası. MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli, partisinin salı günü yaptığı kümelenme toplantısında, HDP’nin “Dava seçim sonrasına bırakılsın” uygulamasına tepki göstererek, “Şehitlerimizin kanlarının seçim sonrasına bırakılmasını Anayasa Mahkemesi görüşecek mi? HDP kapatılmalı ve bu bölücü ve terör yatağı vakit kaybetmeden kurutulmalıdır.Yasal olarak kitabı dürülmeli ve kapısına kilit asılmalıdır.Anayasa Mahkemesi’nin davayı sulandırması doğru değildir. HDP’nin talebi üzerine.” Bu açıklamadan iki gün sonra Anayasa Mahkemesi, HDP’nin kapatılmasını talep eden davada, sözlü savunma dahil tüm yargılama faaliyetlerinin cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimleri sonrasına ertelenmesi talebini reddetti.
İki ay içinde reddetme
HDP, Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı başvuruda, “Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın davanın esasını da ilgilendiren dilekçesinde yer alan yeni delil ve belgelerin kapsamı göz önünde bulundurulduğunda, dosyanın hazırlanması mümkün değildir. Bu konuda sanık tarafa verilen 30 günlük süre içinde savunmasını yaptı.O da bir aydan az olmamak üzere ek süre verilmesini istedi.Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu da bu talebi görüşerek aldığı kararda Hazine hesaplarının bloke edilmesine ilişkin karara karşı savunmalarını hazırlaması için iki aylık ek süre verilmesi talebi reddedilerek, partiye 15 günlük ek süre verilmesine oybirliğiyle karar verildi. Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu Başkanı HDP, 14 Mart’ta sözlü savunmasını yapacak.
“Karar MHP grup toplantısından geldi”
Karara ilk tepki HDP Sözcüsü Ebru Günay’dan geldi. Günay, düzenlediği basın toplantısında kararın MHP kümelenme toplantısının ardından alındığını söyledi aym50747123_1006.jpg:
“Bu durumda Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ya da Anayasa Mahkemesi değil, AKP ve MHP iktidarı ile karşı karşıyayız. Partimizin talebinin reddi kararı Anayasa Mahkemesi’nden değil, MHP’nin 10. Salı. Bu karar Türkiye’de hukuk tabutuna çakılan son çividir. Karar, kapatma davasında nasıl bir tavır alacağını da göstermiştir.”
“Eylemin devam edeceği” beklentisi
Kapatma davası sırasında 5 Ocak’ta partinin Hazine yardımı ile hesaplarının bloke edilmesine karar verildi. Hazine yardımının durdurulması kararına HDP’nin itirazının ardından Yargıtay, bu kararı yeniden değerlendirecek. Anayasa Mahkemesi tedbiri ya kaldıracak ya da tedbirin devamına karar verecek. HDP’de beklenti tedbir kararının devamı yönünde karar alınacağı yönünde. HDP Sözcüsü Ebru Günay da buna rağmen yeni bir kampanya başlattıklarını söyledi:
“Bu müdahalenin iki değerli aşaması var. Birincisi, HDP’ye kapatma davasını Damocles’in kılıcıyla savurarak bir muğlaklık yaratmak istiyorlar. İkincisi, partimizin anayasal hakkı olan hazine yardımını bloke ederek seçim işini yürütemiyorlar. “Bizi parayla tehdit edenlere en net cevabı aramızdaki dayanışmayı güçlendirerek ve genişleterek, ‘Bizim şiarımız’ sloganı etrafında kenetlenerek vereceğiz. Hazine Halkımızındır.”
“Karar gizli tanık beyanıyla verildi”
Tedbirin alınması sürecinde sahte belge üretildiğini öne süren Ebru Günay, bunu şöyle anlattı:
“Bekir Şahin daha önce reddedilen talebini herhangi bir ilişki ve somut delil göstermeden 13 Aralık 2022’de yineledi. Derhal reddedilmesi gereken bu talebe karşı Anayasa Mahkemesi, Cumhuriyet Başsavcılığına talebini ispat etmesi için 5 günlük süre verdi. 29 Aralık 2022 tarihinde. Bekir Şahin, 3 Ocak 2023 tarihinde, Anayasa Mahkemesi Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığının bu dilekçede yürüttüğü soruşturmada tanığın ifadeleri incelendiğinde, “gizli tanık olmayan zımni tanık” ibaresinin bulunduğu tespit edildi. Daha önce ifade ver” ifadesi belgede yer aldı ve bu ifade 31 Aralık 2022’de çekildi. Yani yılın son tatilinde savcının talebinin ertesi günü. HDP, başta parti olmak üzere hazineden aldığı bütçe yardımını örgüt üyelerine dağıtıyor.’ Bunu kanıtlamak için deliller üretti ve sundu.”
Süreçte neler olacak?
Davaya ilişkin bilgi ve belgeleri toplayacak olan Anayasa Mahkemesi raportörü, HDP’nin 14 Mart’taki güzel savunmasının ardından vakıfla ilgili raporunu hazırlayacak. Mahkeme, Yargıtay başkanıyla görüşme için tarih belirleyecek. Üyeler belirlenen günde merkeze gelecek ve kapatma talebini en baştan görüşmeye başlayacak. Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu nihai kararını verecek. Kapatma, kapatmama ve Hazine yardımından men etme karar seçenekleri bulunmaktadır. Kararlar 2/3 çoğunlukla alınır. Bu durumda 15 üyeden 10’unun kapanış yönünde oy kullanması gerekir. Bu süreçte kapatmayla birlikte “siyasi yasak” kararı da alınabilir.
Serhat Eren: Bu fiili bir kapatma kararıdır
Seçime giden süreci etkileyecek en değerli davalardan biri olan kapatma davasında HDP yönetiminin beklentisi kapatma kararıdır. 2018 seçimlerinde yaklaşık 6 milyon kişi bazında yüzde 11,7 oya ulaşan HDP, 2023 seçimlerini etkileyecek önemli unsurlardan biri.
HDP Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu Başkan Yardımcısı ve kapatma davasının avukatlarından Serhat Eren, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, alınan kararın “fiili bir kapatma kararı” olduğunu söyledi:
“Maalesef Anayasa Mahkemesi siyasi seçimin dizayn edilme çabalarına aracı oldu. Hatta Bahçeli’nin iki gün önce Meclis’te yaptığı açıklamanın ardından teslim oldu. Hukuki değil siyasi bir karar verdiğini düşünüyoruz. Cumhurbaşkanı’nın kararından sonra. 14 Mart’ta seçim kararı alacağını açıklayan Partimiz, YSK’da retorik savunmasını yapacak.Aday listelerinin YSK’ya sunulmasının ardından Anayasa Mahkemesi’nin seçimle ilgili nihai kararını açıklamasını bekliyoruz. Nisan ayına kadar HDP.Partimiz aleyhine karar bekliyoruz.Aday kesinleştikten sonra karar vermek bile mühendislik ister.Anayasa Mahkemesi ne yazık ki iktidarın bu hesaplara göre alacağı karar bir dizayn politikasının ürünüdür.”
“3 gün de olabilir 1 ay da sürebilir”
AYM raportörünün 14 Mart’taki savunmasının ardından raporunu hazırlaması için yasal bir takvim bulunmadığını belirten Serhat Eren, şöyle devam etti:
“Bu tamamen Anayasa Mahkemesi’nin ve muhabirin yüzüne oturan bir uygulamadır. 3 günde de 1 ayda da raporunu hazırlayabilir. Hacimli bir belgedir, iddianamenin hazırlanma süreci de, hazırlanma süreci de. Yargıtay Başsavcılığı’nın yargılama sürecinde mahkemeye sunduğu kapsamlı deliller var, 60 dosya var. Ayrıca USB ile sunuluyor. Delil var. USB’de bile onlarca, yüzlerce delil var. Kısa sürede değerlendirip verebileceğini düşünmüyoruz. Kanıtın kapsamına bakıldığında bile, kendisini incelemesi birkaç hafta sürebilir.”
“Daha güçlü çıkacağız”
Serhat Eren, aylardır kararı beklediklerini, bu nedenle tüm olasılıklara karşı önlem aldıklarını kaydetti. Eren dedi ki:
“Belirsiz bir süreç olarak görülüyor, belirsiz bir alan ama belirsiz sürecin farkındaydık, değerlendirdik, hazırlıklar yaptık. Seçeneksiz değiliz. Partimizle ilgili karar, sonucun prestijiyle. , tüm Türkiye demokrasisini ilgilendiriyor. Seçimlere hazırlık süreçlerini de etkileyecek. Bu yönüyle sadece HDP’yi değil tüm partileri etkileyecek.” Miras aldığımız partiler daha önce kapatılmıştı, kapatma kararından sonra hiçbir zaman eski durumumuzdan geri kalmadık, daha da üzerine inşa ederek aştık. Dolayısıyla mevcut durumun bir milim gerisinde kalmayacağız.”
Eren, etkilenmeyeceklerini düşünmesine rağmen seçim çalışmalarını yürütememe gibi seçeneklerle karşı karşıya kalsalar zarara uğrayacaklarını sözlerine ekleyerek, “Partiler hazine yardımı aldı, şimdi program çıkarıyorlar. Seçim beyannamesi hazırlıyorlar, siyasi bir süreç yürütüyorlar, bizim süreçlerimiz hantallaştı”.
HDP olası kapatma kararına rağmen yol haritasını belirledi Fotoğraf: DW/U. Danışman
HDP’nin yol haritası nedir?
Olası kapatma kararına rağmen HDP de yol haritasını netleştirdi. DW Türkçe’nin edindiği bilgiye göre tüm senaryolar masaya yatırıldı. Beklenti seçim öncesi olmasına rağmen seçimden sonra Anayasa Mahkemesi tarafından olası bir kapatma kararı çıkması durumunda seçilecek milletvekilleri siyasi yasağa girse dahi milletvekili düşmüyor. Ancak bir partiye üye olamaz. Bu süreçte yeni bir parti kurulsa bile siyasetten men edilen isimler bu partiye giremeyecek veya üye olamayacak. Bu durumda Meclis’te siyasi yasak kapsamında 20’den fazla isim bulunması halinde siyasi parti kümesi kurulabilecek. HDP listelerini yaparken siyasi yasak almayacak isimler arasından en az 20 isim belirlemeyi planlıyor.
Seçimden önce kapatılırsa ne olacak?
Anayasa Mahkemesi seçimden önce yani 14 Mayıs’tan önce kapatma kararı alsa bile vereceği tarih kritik bir değer taşıyor. YSK takvimine göre “listelerin sunulması”, “listelere itiraz edilmesi” ve “listelerin kesinleştirilmesi” süreçlerine göre farklı durumlar ortaya çıkacak. Listeler açıklanmadan kapatma kararı alınması halinde HDP’den siyasi yasak almamış olanlar başka partilerden aday olabilecek. Ancak YSK aday listelerini kesinleştirdikten sonra parti kapatma kararı verilirse HDP listesindeki tüm milletvekilleri düşürülecek ve seçime giremeyecektir. Bu durumda HDP’nin seçmeni seçime giren bir partiye oy vermeye davet etmesi bekleniyor. Bu olası partinin, Demokratik Bölgeler Partisi ve Yeşil Sol Parti gibi seçeneklerin yanı sıra “Emek İttifakı” bileşenlerinden biri olabileceğine de işaret edildi.
